|
In juli 2019 hebben we alle grondels weggegeven. Ik schreef hier al eerder dat die vissen het te goed naar hun zin hadden in onze vijver. Om er zeker van te zijn dat er geen grondels waren achtergebleven, hebben we vervolgens de vijver helemaal leeg en schoon gemaakt. Het was een heel karwei. Of het kwam door die grote schoonmaak … we weten het niet. Maar begin dit jaar bleken alle shubunkin een schimmelinfectie te hebben. Uiteindelijk zijn ze allemaal overleden. Even overwoog ik om geen nieuwe vissen te kopen. Want hoe weet je eigenlijk of ze het wel naar hun zin hebben? Maar ik miste de vissen toch wel.  Niets zo rustgevend als staren naar zwemmende vissen. Dus afgelopen zomer hebben we toch drie nieuwe shubunkin gekocht. Een vijver voegt zoveel toe aan de tuin.  Kikkers en padden.  Mos.  Badende vogels.  En het wemelt van de beestjes op de planten in  en rondom de vijver.  Vooral op de holpijp.
Niet iedereen houdt van tuinieren. Sommigen vinden tuinieren sisyfusarbeid. Vooral in de herfst. Ze zijn uren bezig met blaadjes vegen, zuigen of blazen en de volgende dag … kunnen ze weer opnieuw beginnen.  Tegen die mensen zou ik willen zeggen: ontspan en geniet. Kijk eens omhoog. Kijk eens omlaag. Kijk eens om je heen. Is de natuur niet prachtig? Opruimen hoeft niet. Het mag wel. Als je het leuk vindt. Of als er gevaarlijke situaties ontstaan. De vogels, insecten, padden, kikkers en slakken hebben liever dat je alles laat liggen. En als het een beetje meezit, blaast de wind uiteindelijk alle blaadjes naar de juiste plekken.  Er is maar één plek die je wel per se bladvrij moet houden: de vijver.
Sovon Vogelonderzoek Nederland wil graag weten welke vruchtdragende bomen en struiken er in onze tuinen staan en welke vogels daar gebruik van maken. Je kunt nog tot 11 november de resultaten doorgeven op tuintelling.nl. Dat is een stuk lastiger dan de normale tuinvogeltelling. Een lijst maken met vruchtdragende planten in onze tuin is niet zo moeilijk:  Aucuba japonica 'Rozannie' (Broodboom). Na de bloei in het voorjaar verschijnen grote bessen die gedurende het jaar langzaam van groen naar geel naar rood verkleuren.  Elaeagnus x ebbingei (Olijfwilg). Kleine viltige gespikkelde vruchtjes in het voorjaar die van olijfgroen naar lichtrood verkleuren.  Hedera helix Arborescens en Hedera hibernica 'Arbori Compact' (Struikklimop). Deze planten heb ik pasgeleden gekocht. Ik heb nog geen bessen gezien maar ik las dat er na de bloei blauwe tot donkerblauw-zwartachtige bessen verschijnen die zeer geliefd zijn bij merels en kramsvogels. Ilex crenata 'Convexa' (Japanse hulst). Deze plant heb ik in februari 2019 gekocht. Toen zaten er enkele zwarte kogelronde besjes aan.  Ilex meserveae ‘Blue Maid’ (Blauwe hulst) bloeit niet uitbundig en heeft daardoor ook maar weinig besjes. Kleine kogelronde besjes.  Ilex meserveae 'Blue Princess' (Blauwe hulst) heeft vanaf de zomer tot aan de winter veel ovale rode besjes.  Liriope muscari (Leliegras) heeft, ondanks de uitbundige bloei en de vele bestuivers, meestal weinig besjes. Eerst felgroen en daarna zwart.  Nandina domestica (Hemelse bamboe) draagt bijna het hele jaar door rode besjes.  Ophiopogon japonicus (Slangenbaard) heeft soms in de winter enkele felblauwe besjes.  Osmanthus heterophyllus (Schijnhulst) kocht ik in mei 2014. In maart 2015 ontdekte ik één besje. Dat besje was verdwenen voordat het donkerblauw kon kleuren. In de daaropvolgende jaren heeft de plant wel gebloeid maar besjes heb ik nooit meer kunnen ontdekken.  Pachysandra terminalis (Schaduwkruid) heeft heel af en toe enkele witte besjes.  Paris quadrifolia (Eenbes). Krijgt in het voorjaar grote zwarte bessen. Daarna verdwijnt de plant om het jaar daarop weer tevoorschijn te komen. Deze plant is niet echt gelukkig in onze droge tuin.  Sorbus pseudohupehensis (Lijsterbes) had dit jaar, in tegenstelling tot andere jaren, geen bloemen en dus ook geen bessen. Aardig wat vruchtdragende planten, vind ik.  Maar alleen heel af en toe betrap ik een vrucht etende vogel.  En dan meestal pas laat in de herfst.
Die buxus was waarschijnlijk de meest gefotografeerde plant in onze tuin. Na jaren van snoeien, verzorgen en vertroetelen, was hij opgegroeid tot een mooie halve bol. Ik mis mijn buxus. Misschien heb ik de strijd te snel opgegeven. Had ik even moeten wachten tot de natuur het probleem zou oplossen.  Maar ik werd bijzonder droevig van de aanblik van die dorre struik. Eind 2018 was het einde verhaal voor de buxus. Ik overwoog toen even om op die plek iets heel anders te planten. Bijvoorbeeld een varen. Maar zo’n grote halve bol geeft toch wel direct een Japans tintje aan de tuin. Dus ging ik op zoek naar een wintergroene halve bol, bijvoorbeeld een Osmanthus burkwoodii of een Ilex crenata. Maar nergens was er een plant van redelijke omvang verkrijgbaar. Best wel frustrerend dat je wel overal lijstjes kan vinden van geschikte buxusvervangers, maar dat ze nergens in een fatsoenlijk formaat te koop zijn.  Uiteindelijk werd het in februari 2019 een Ilex crenata 'Convexa'. Zo klein als de buxus twintig jaar geleden was. Daar stond hij dan, saai en stijf te wezen. Het leek wel een kunstplant. Waarschijnlijk vergat ik daarom om hem water te geven. Dat realiseerde ik me pas toen alle blaadjes er afvielen.  Opeens zag de nieuwe Ilex crenata 'Convexa' er net zo triest uit als de oude buxus. Mijn geliefde grote, maar helaas dode, buxus. Pasgeleden las en hoorde ik over Lonicera nitida. Die schijnt heel snel te groeien. Als ik ooit een Lonicera nitida bol vind van redelijk formaat, dan moet de Ilex crenata 'Convexa' zijn plaats afstaan.  Tenzij hij voor die tijd flink groeit en mij verrast met mooie besjes.
Op de tuinscheurkalender las ik ooit: ‘De dagpauwoog zie je in iedere tuin, niet alleen in de zomer als de vlinderstruik bloeit, maar in alle maanden van het jaar.’ In iedere tuin, behalve de onze. Helaas. In alle jaren dat we hier wonen, heb ik de dagpauwoog maar twee keer in onze tuin gezien.
Ook andere vlinders zijn zeldzaam in onze tuin. Heel af en toe komen ze even langs.
Of die atalanta die ik in augustus 2016 heel toevallig zag zitten. In het gratis boekje 'Tuinieren voor Vlinders' is te lezen dat vlinders de zonnigste plekjes van de tuin opzoeken omdat ze warmte van de zon nodig hebben om te vliegen. Er is hier in de tuin niet genoeg zon. Niet genoeg zon voor nectarplanten en ook niet genoeg zon voor vrolijk fladderende dagvlinders. Maar er staat ook in dat boekje dat er in Nederland, naast 53 soorten dagvlinders, meer dan 2000 soorten nachtvlinders zijn, waarvan er ruim 100 in tuinen voorkomen. 
Nachtvlinders hoeven zich niet op te warmen in de zon om te kunnen vliegen. Wie weet zitten er wel tientallen vlinders in onze tuin. Ze vallen alleen niet op omdat het nachtactieve nachtvlinders zijn.
Vaak hebben ze een schutkleur.
Sommige zijn piepklein, zoals deze stipspanner.
Er zijn ook nachtvlinders die zowel dagactief als nachtactief zijn. 
Bijvoorbeeld buxusmotten. Daar waren dan weer te veel van in onze tuin. Eigenlijk zijn buxusmotten best mooi. En ze fladderen ook vrolijk.
Ik mis mijn buxus. In april 2018 groeide er opeens zomaar een geranium in onze tuin. Spontane vegetatie komt voortdurend voor. Som gewenst, soms ongewenst, som mooi, soms grappig, soms merkwaardig. Deze keer was het zowel mooi als gewenst.  Groot blad,  gevolgd door donzige bloemknoppen.  Geranium phaeum, donkere ooievaarsbek. Omdat deze geranium zich hier geheel vrijwillig had gevestigd, concludeerde ik dat alle geraniums geschikt zouden zijn voor onze tuin. Dus ik kocht nog meer geraniums:  Geranium nodosum,   Geranium wlassovianum, Geranium wlassovianum Çrug Farm’ en  Geranium ‘Rozanne’.  Ook zaaide ik Geranium himalayense. Geranium ‘Rozanne’ kocht ik pasgeleden dus ik kan nog niet zeggen of die het zal redden, maar de meeste andere zijn inmiddels weer verdwenen.  Alleen Geranium nodosum en Geranium nodosum ‘Silver Wood’ leven nog en bloeien zelfs.
Zonde van al die andere. Ik had natuurlijk geraniums moeten kiezen die geschikt waren voor droge schaduw. Maar ik was zo dom om alleen te letten op de lengte van de bloeiperiode en de aanlokkelijkheid voor vlinders. In 2014 deed ik het al, zag ik hier op mijn blog. En nog steeds verveelt het me niet. Mijn rondje door de tuin. Iedere ochtend. Vogels voeren.   kletsen met de kikkers, luisteren naar de vogels, genieten. Ik noem het mijn zen momentje. Het duurt hooguit een half uurtje. Maar ik kan er de hele dag op teren.  Zo’n kleine tuin en toch zoveel te zien: van diertjes en (dauw)druppels tot spinnen, spinnenwebben  en spontane vegetatie.
Japanse tuin puristen zullen er waarschijnlijk schande van spreken. Maar ik vind het leuk; 
de stenen lantaarn is voortaan een vogelvoederhuisje.
Het begon allemaal toen ik besloot dat de kokosnoot aan vervanging toe was. 
Via Pinterest ontdekte ik de website van Carina Oosterhuis. Ik kocht een hangende voerbol, een winterkoningbol, een nestmateriaalbol, en een mezenpot.
De voerbol was direct populair bij de koolmeesjes.
Ook het roodborstje en mussen maakten er gretig gebruik van.
Zelfs de kauwen kwamen een graantje meepikken.
Alleen de merels en de duiven waren zo niet handig. Om de duiven maakte ik me geen zorgen, die zijn al dik genoeg. Met de merels had ik wel medelijden.
Toen viel mijn oog op onze stenen lantaarn; groot genoeg voor een merel.
Nu zijn alle vogels blij.
Helaas kunnen ook de duiven erbij.
Iedere ochtend wachten ze op mij. Want ze weten dat er wat valt te eten zodra ik begin aan mijn rondje door de tuin. Als je in Japan een tuin bezoekt, moet je waarschijnlijk op een bepaald moment je schoenen uitdoen. Veel Japanse tuinen kun je namelijk het best bekijken vanuit een gebouw. Zittend op de engawa heb je het mooiste uitzicht op de tuin. Zo’n veranda wilde ik wel. Maar een ingrijpende verbouwing niet. Net zomin als die gigantische kant-en-klaar veranda’s die je hier vaak ziet.  Dan liever een natte veranda (nure-en 濡縁). Of, in ons geval, een houten bankje. Henk Thiele maakte het voor ons van Nobifix buitenhout.  In het bankje bewaar ik tubtrugs en tuingereedschap. Op het bankje genieten we van de tuin en de vogels.
|
