|
En opeens is het februari.  Januari was een maand van sneeuw en vorst, van vogels voeren  en vogels tellen.  Vorig jaar waren er bloemen en besjes in januari.  Maar dit jaar was alles dor en grauw. De tuin lijkt wel in rouw. Zo raar!
Misschien heeft de natuur al gehoord over die klimaat-barbaar.
8 Comments
Stel je voor dat je tuin zo groot is dat een wandeling erdoorheen bijna twee uur kost. Stel je voor dat je vijver zo groot is dat je er met een bootje in kunt varen. De Matsudaira familie in Takamatsu had zo’n grote tuin bij hun villa Ritsurin. Een daimyo tuin, met 1400 pijnbomen, 6 vijvers en nog veel meer. Waarvan de aanleg meer dan honderd jaar duurde.  We bezochten de Ritsurin tuin op zondag 15 mei 2016.  We bewonderden de prachtige pijnbomen  en eeuwenoude cycaspalmen.  We dronken thee in het meer dan 300 jaar oude theehuis (Kikugetsu-tei).  Thee met een “Kyuman” koekje. We zagen schildpaden, vissen en vogels.  We lunchten heerlijk in het Ritsurin Garden Café.  We keken toe hoe een bruidspaar werd gefotografeerd op de Engetsukyo, de grootste houten brug in de tuin. We passeerden theehuisjes en andere gebouwtjes.  We bleven de hele dag, maakten heel veel foto’s en hebben ons geen moment verveeld.
 Opeens is alles weer groen. Alles gaat zo snel.  Nieuw leven. Schattig  en iets minder schattig.  Veel is al uitgebloeid.  Nieuwe bladeren.  Hier en daar nog een bloem.  Maar voornamelijk groen.
Het leuke van het hebben van een Japanse tuin is dat je je nooit hoeft te vervelen. Als anderen zeggen ‘het ziet er keurig uit, niets meer aan doen’, dan is er toch altijd nog wel grind te harken of een boom of struik te snoeien. Ik houd van snoeien. Maar ik vergeet vaak wat de beste tijd daarvoor is. Vaak lees ik ‘snoeien is overbodig’ of ‘snoeien is af te raden’. Maar dat geldt niet voor een Japanse tuin. In Japanse tuinen worden alle bomen en struiken gesnoeid. De site van Owen Wakefield Design toont bij ‘befores and afters’ duidelijk het verschil tussen snoeien en niet snoeien. Ik las daar ook een andere omschrijving voor transparant snoeien: ‘Butterfly pruning’. Dan worden de bomen en struiken zo transparant dat er een vlinder doorheen kan fladderen. Als geheugensteuntje heb ik voor alle bomen en struiken in onze tuin de juiste snoeitijd opgezocht. Ik vond informatie op het internet en in ‘Terra’s Handboek Snoeien & Leiden’ van Christopher Brickell en David Joyce. 
De atlasceder (Cedrus atlantica), de gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus) en de magnolia (Magnolia soulangeana) zijn heel groot. Die kan ik niet zelf snoeien. Ze worden meestal eind mei gesnoeid door Soontiëns Boomverzorging want de gewone esdoorn en de magnolia mogen pas gesnoeid worden als ze volop in blad staan. 
De buxus (Buxus sempervirens) snoei ik meerdere keren per jaar, van het voorjaar (eind mei) tot aan het einde van de zomer (eind augustus/begin september). 
Blauweregen (Wisteria floribunda en Wisteria sinensis) moet midden in de winter (eind januari/begin februari) en in de zomer worden gesnoeid. In de zomer moet ik wekelijks snoeien om de plant binnen de perken te houden. 
Camelia (Camellia Japonica) kan het best in het voorjaar direct na de bloei gesnoeid worden. Maar ook in de zomer knip ik meestal nog om de transparantie te behouden. 
Oude stengels van hemelse bamboe (Nandina domestica) mogen in het voorjaar tot op de grond worden afgeknipt. 
Japanse azalea (Azalea japonica) snoei ik eind voorjaar of begin zomer na de bloei. Daarna nog meerdere keren gedurende de zomer om de vorm te behouden.
Japanse esdoorns (Acer japonicum en Acer palmatum) snoei ik ieder jaar, als ze volop in blad zijn, aan het begin van de zomer. Japanse esdoorns kunnen doodbloeden als ze op het verkeerde tijdstip worden gesnoeid. Daarom is het het veiligst om zware snoei uit te voeren zodra de bladeren gevallen zijn. Maar het beste is het om zware snoei tot een minimum te beperken.
De lijsterbes (Sorbus pseudohupehensis) mag van de herfst tot het begin van het voorjaar worden gesnoeid. 
Oude of overbodige stengels van zwarte bamboe (Phyllostachys nigra) mogen tot op de grond worden afgeknipt in het vroege voorjaar of late najaar. 
Zwarte den (Pinus nigra) moet aan het eind van het voorjaar worden gesnoeid. Aan het eind van het najaar worden de oude naalden verwijderd. 
Ik heb alles ook in een tabelletje gezet.
Maar als je vaak en licht snoeit in plaats van af en toe drastisch, kan er niet veel fout gaan. Je hebt hooguit een jaar geen bloemen of besjes. December is de maand van lijstjes. In dat kader zou ik nu ook een lijstje kunnen maken. Een lijstje met de beste planten van het afgelopen jaar. Maar ik kan nooit kiezen. Ik blijf wikken en wegen. Om het kiezen eenvoudiger te maken, kies ik maar één plant. Mijn favoriete plant van de maand. Net zoals Diana in Zuid Afrika dat iedere maand doet. Ook heb ik de keuze beperkt tot de wintergroene planten, en deelde ik de planten in in categorieën.  Kleurige besjes of bloemknoppen: Ilex meserveae Nandina domestica Skimmia japonica 'Rubella'  Ook mooi bij sneeuw of vorst: Asplenium trichomanes Azalea japonica Beesia calthifolia Blechnum penna marina Buxus sempervirens Camellia Japonica Carex morrowii 'Variegata' Cedrus atlantica 'Glauca' Dryopteris affinis Dryopteris erythrosora Helleborus sternii Ilex meserveae Kalmia latifolia Nandina domestica Ophiopogon Pachysandra terminalis 'Green Carpet' Phyllostachys nigra Pinus nigra 'Pierrick Bregeon' Polypodium vulgare Polystichum polyblepharum Rhododendron 'Blue Diamond' Skimmia japonica 'Rubella'  Kleurige bladeren of takken: Helleborus sternii Nandina domestica Phyllostachys nigra  Ook mooi van veraf: Azalea japonica Buxus sempervirens Camellia Japonica Carex morrowii 'Variegata' Cedrus atlantica 'Glauca' Ilex meserveae Kalmia latifolia Nandina domestica Ophiopogon Pachysandra terminalis 'Green Carpet' Phyllostachys nigra Pinus nigra 'Pierrick Bregeon' Polypodium vulgare Rhododendron 'Blue Diamond' Rhododendron 'Gomer Waterer' Skimmia japonica 'Rubella' Nandina valt in alle categorieën. Dus zou ik Nandina moeten kiezen. Maar mijn Nandina heeft geen besjes dit jaar. Ilex, Skimmia en Phyllostachys nigra vallen in drie van de vier categorieën. Maar Ilex heeft ook geen besjes deze maand en Skimmia vind ik, eerlijk gezegd, een beetje saai. Daarom kies ik een plant die exotisch en elegant is, zwart en zwierig, sierlijk en stoer en o zo onmisbaar.  Toen ik besloot dat ik een Japanse tuin wilde, heb ik lang gezocht naar de geschikte planten. Ik bestudeerde al mijn boeken over Japanse tuinen en maakte een lijst. Op de lijst stonden 29 verschillende planten, waarvan vijf al in de tuin aanwezig waren. Nu zou ik het waarschijnlijk anders doen. Zoveel variatie is helemaal niet nodig. In principe kun je met een kei, een boom of bamboe en een bodembedekker al een tuin met een Japans tintje maken. Als ik nu zou mogen kiezen, dan koos ik 12 planten: Bomen: Bodembedekkers:  Klimplanten  Ik vond dat onze tuin een pijnboom behoorde te hebben. Want ik laat mij inspireren door Japanse tuinen. In Japanse tuinen staat bijna altijd wel een pijnboom. Meestal is dat een Japanse zwart den (Pinus Thunbergii) (kuromatsu) of Japanse rode den (Pinus densiflora) (akamatsu). Ik kocht een Pinus Brepo ‘Pierrick Bregeon’. Omdat dat toevallig de eerste pijnboom was die ik zag in het tuincentrum en ik toen niet beter wist. Hij verdraagt arme droge zandgrond. Dat kwam goed uit want onze tuin bevat uitsluitend arme droge zandgrond. Hij verlangt ook volle zon. In het begin zag hij er heel gezond uit. Toen was er veel meer zon in onze tuin. Maar de andere bomen worden steeds groter. En hoewel de grote bomen bijna jaarlijks worden gesnoeid, wordt de tuin steeds donkerder. Dat vindt de pijnboom niet prettig.  De naalden zijn niet meer zo mooi groen. De eerste paar jaren heb ik hem niet gesnoeid. Maar sinds ik geabonneerd ben op het Sukiya Living Magazine (The Journal of Japanese Gardening), probeer ik hem in model te krijgen. Misschien is het daar nu te laat voor. Maar ik probeer het toch. Het is de bedoeling dat alle naalden voldoende lucht en licht krijgen.  In Japan neemt men het snoeien van pijnbomen heel serieus.
|
